De vernieuwde Bremer- en Zwiersvleugel van het Provinciehuis gezien vanuit de Griffietuin, links Paviljoen Welgelegen, rechts de Dokterswoning. Foto Henk Geist
HAARLEM – Aanvankelijk zou de vleugel gesloopt worden om plaats te maken voor nieuwbouw ontworpen door de Spaanse architect Mateo. Zijn ontwerp stuitte op veel protest, de gemeente besloot de vleugel op de monumentenlijst te plaatsen, waarop de provincie het omstreden plan uiteindelijk afblies en koos voor behoud van de monumentale voorgevel.
De vleugel werd eind jaren twintig van de vorige eeuw ontworpen door de toenmalige rijksbouwmeester Bremer. Zo’n dertig jaar later kwam er nog een door Zwiers ontworpen verdieping bovenop.
Architect Jaap Gräber van het bureau Claus en Kaan Architecten kreeg in 2009 de opdracht van de provincie voor de vernieuwbouw van de vleugel. Hij greep de in zijn ogen historische kans om de voorgevel in oude glorie te herstellen. Gräber maakte geen exacte kopie maar wilde bij de herbouw ‘ongelukjes uit het verleden wegwerken’, zoals hij het omschreef. Evengoed is vrijwel de gehele vleugel, inclusief voorgevel, eerst gesloopt om de bouw van een parkeerkelder onder het gebouw en een deel van de achtergelegen Griffietuin mogelijk te maken.
Zoek de verschillen
Op de voorgevel zou je het spel ‘Zoek de tien verschillen’ los kunnen laten. Wie de foto uit 2010 vergelijkt met de situatie nu ziet vooral overeenkomsten, maar ook een aantal opvallende verschillen, bijvoorbeeld in de raampartijen. In de hoek bij de zogeheten Dokterswoning, die ook deel uitmaakt van het provinciecomplex, is een glazen entreegebouwtje voor de parkeergarage gemaakt. Wat zeker opvalt is dat de geparkeerde auto’s uit beeld zijn verdwenen. Niet alleen aan de voorzijde maar ook aan de kant van het Frederikspark, waar in het verleden een parkeerterreintje lag. Ook de in de jaren zestig gebouwde vleugel in het park is gesloopt, het vrijkomende gebied is bij de Griffietuin en het Frederikspark getrokken. Tuin en park vormen nu een geheel, maar worden straks nog wel door een hek gescheiden.
Golvende gevel
Vanuit het Frederikspark is er een vrij zicht op het provinciecomplex ontstaan. Het omgekeerde geldt in ieder geval ook vanuit de nieuwbouw, dankzij de riante glazen, golvende gevel. Op de foto hierboven ligt links het Paviljoen Welgelegen, daarnaast het poortgebouw met het nog originele ronde trappenhuis van de Bremer- en Zwiersvleugel, geheel rechts staat de Dokterswoning.
Onder het grasveld ligt de parkeergarage met twee verdiepingen en 229 parkeerplekken, deels voor openbaar gebruik. De nieuwe garage is op allerlei manieren extra duurzaam gemaakt. Zo heeft de garage LED verlichting met een bewegingssensor. Als er niemand in de garage is, schakelt de verlichting automatisch terug naar tien procent van het normale niveau. Zodra er iemand binnenkomt, gaat het licht weer vol aan. En er is een installatie voor warmte-koude opslag. Die levert in de winter de energie om onder andere de inrit van de garage ijsvrij te houden.