Supermarktketen Jumbo knipte maandag het lint door van zijn nieuwe distributiecentrum in Nieuwegein, een verregaand geautomatiseerd pand dat het bedrijf nieuwe munitie in handen geeft in de strijd met Albert Heijn en kleinere concurrenten. Bij een rondleiding voor journalisten door het nagelnieuwe gebouw trok ook Nieuwsblad Transport de stoute veiligheidsschoenen aan.
Star Wars-achtige robots zal je in Jumbo’s nieuwe logistieke zenuwcentrum in Nieuwegein niet tegen het lijf lopen, maar dat maakt de mechanische systemen in het pand niet minder indrukwekkend, vertelde Karel de Jong, directeur Supply Chain van Jumbo Supermarkten. Neem bijvoorbeeld die 84.180 kratten van het Dynamic Picking System (DPS) die in de loods de supermarktproducten verzamelen voor verzending. Zet al die kratten bovenop elkaar en voilà: je hebt een berg die drie keer zo hoog is als de Mount Everest. Evenmin een kleinigheid is de zevenduizend ton staal die is gebruikt voor de opbouw van de mechanische installatie in het Nieuwegeinse distributiecentrum. De Jong: ‘Dat is meer staal dan er in de Eiffeltoren zit.’
Beleverd vanuit Nieuwegein
Maar het belangrijkste van alle getallen die tijdens de officiële opening door het Jumbo-distributiecentrum vlogen, was toch wel 676. Dat is het aantal winkels dat de supermarktketen nu heeft, en het is de bedoeling dat die allemaal nog voor het eind van dit jaar worden beleverd vanuit Nieuwegein.
Het is nog maar dertien jaar geleden dat Jumbo zijn honderdste winkel opende. Door onder meer de concurrenten Super de Boer en C1000 over te nemen, groeide de supermarktketen sindsdien hard, en vorig jaar opende Jumbo ook zijn eerste drie winkels in België. De veel oudere grootmacht Albert Heijn, die 980 winkels heeft, komt onderhand in het vizier. Een verdere uitbreiding van het aantal winkelfilialen is een van de oogmerken van het nieuwe Jumbo-dc.
16.000 artikelen
Albert Heijn was vorig jaar haantje de voorste door als eerste retailer in Nederland een geautomatiseerd distributiecentrum te openen. Dat Zaandamse dc kreeg echter niet de nationale functie die het Jumbo-dc nu wel krijgt: het AH-dc belevert pakweg 230 winkels.
Een van de kleinere supermarktketens, het zeventig winkels tellende Hoogvliet, was er eveneens eerder bij dan Jumbo en opende begin dit jaar al een geautomatiseerd dc in Bleiswijk. Ook Plus had dit jaar een modern dc willen openen, maar dat stuitte in de beoogde vestigingsplaats Tiel op zoveel weerstand, dat er een plan door de Tielse plannen moest. De potige Plus-plannen zijn in Oss inmiddels wél met open armen ontvangen, maar de opening wordt nu pas eind 2022/begin 2023 verwacht. Plus wil vanuit het toekomstige dc al zijn winkels gaan bedienen, en dat zijn er momenteel 272. De vier huidige Plus-dc’s gaan te zijner tijd dicht.
Een dergelijke logistieke slokop is het Jumbo-dc in Nieuwegein zeker niet. De meeste bestaande dc’s van Jumbo blijven gewoon open.
Regionale dc’s
Het bedrijf heeft vier regionale dc’s voor zowel verse als houdbare producten in Breda, Beilen, Woerden en Veghel, en tevens een diepvies-dc in Raalte. Alleen het dc van Jumbo in Elst gaat dicht, omdat Nieuwegein de rol van dat dc overneemt. Die rol is de distributie van langzaam lopende en medium snel lopende houdbare producten. Al overweegt De Jong om vanuit de vier regionale dc’s op termijn toch ook een deel van de verse producten over te hevelen naar Nieuwegein. ‘Dat schept in die vier dc’s weer extra groeiruimte.’
Over groei gesproken. De coronapandemie. Net als andere retailers kreeg Jumbo de wind flink in de zeilen het afgelopen halfjaar. ‘Onze online verkopen groeiden met 50 procent. Dat betekende werk aan de winkel voor onze e-fulfilment centers in Den Bosch en Raalte. Eind dit jaar opent ons derde e-fulfilment center in Bleiswijk zijn deuren. Verder willen we het aantal kleinere hubs uitbreiden van waaruit we boodschappen bezorgen. Nu hebben we dergelijke hubs in Amsterdam, Utrecht, Middelburg, Den Bosch en Breda, maar we willen er straks een stuk of twintig.’
Nu het nieuwe dc in Nieuwegein zijn testfase heeft afgerond en officieel in bedrijf is, belevert het in eerste instantie bijna honderd Jumbo-vestigingen, om in de rest van het jaar dus op te schalen naar distributie voor alle 676 winkels. Nu liggen in het dc ruim 11.000 verschillende artikelen, dat worden er de komende jaren 16.000, is de bedoeling.
Algoritmes
Een van de voordelen van gemechaniseerde orderpicking is volgens De Jong, dat die heel precies op de wensen van de individuele winkels kan worden afgestemd. ‘De algoritmes zijn gekoppeld aan de schappenplannen van de winkels. De rolcontainers worden zelfs beladen in de volgorde waarin de vakkenvullers de vakken vullen. Dankzij het nieuwe dc kunnen we ons aanbod verder differentiëren en het assortiment van de winkels nog meer lokaal maken. Een supermarkt in Nieuwegein of Noord-Holland heeft een ander aanbod dan een winkel in Zuid-Limburg.’
Albert Heijn automatiseerde zijn nieuwe Zaandamse dc vorig jaar met techniek van Vanderlande, een Veghelse logistieke systemen-bouwer die sinds twee jaar in handen is van het Japanse Toyota. Maar Jumbo, dat zijn hoofdkantoor in Veghel heeft, koos niet voor een systeem van zijn stadgenoot. Jumbo, ging net als Hoogvliet en Plus trouwens, in zee met het Beierse bedrijf Witron.
Dc’s van de toekomst
Hoewel de nieuwe geautomatiseerde dc’s van Nederlandse retailers regelmatig ‘dc’s van de toekomst’ worden genoemd, konden klanten van de Duitse supermarktketen Edeka al in 2008 aan een kerstdiner zitten die was georderpickt door Witron-robots. In dat jaar opende Edeka in het Ruhrgebied al zijn eerste dc waarin het Dynamische Pick Systeem uit Beieren de dienst uitmaakte. Momenteel laat Edeka in Duitsland alweer zijn vijfde dc bouwen dat op Witron-techniek zal draaien. Witron sloeg zijn vleugels het afgelopen decennium flink uit en mechaniseert bijvoorbeeld ook een dc van de Amerikaanse retailreus Walmart in Californië.
Mensloos zijn de gemechaniseerde magazijnen zeker niet. Bij Jumbo in Nieuwegein zullen 250 à 300 mensen werken, onder wie 80 mensen die voor de Witron-techniek zorgen. Dat zijn geen mensen uit Beieren of Silicon Valley, maar hoofdzakelijk Nederlandse MTS’ers en HTS’ers die door Witron zijn geworven en ingewerkt. De Jong: ‘Er is al maanden droog geoefend.’
Tiemen van Bruggen, de van PostNL overgekomen plant manager van het nieuwe Jumbo-dc, vertelde tijdens de rondleiding dat het personeel in het dc wordt aangestuurd volgens het wereldwijd gewaardeerde productiesysteem van – small world! – Toyota. ‘We hebben het basisprincipe ervan overgenomen, maar overgieten het met een Jumbo-sausje.’
Transportbanden
Van Bruggen toonde een fractie van de in totaal acht kilometer aan transportbanden die door het Nieuwegeinse pand lopen en loofde de veiligheid van het gebouw. ‘Zou er ooit brand uitbreken, dan kan je een compartiment afsluiten en kan het vuur een uur branden zonder dat er verder iets gebeurt.’ Zelfs als supermarkt-dc heb je gevaarlijke stoffen in huis. ‘Gewone producten zoals haarlak, schoonmaakmiddelen.’
Bluswater is voor noodgevallen in ruime mate aanwezig, evenals water om de toiletten door te spoelen. Twee opslagtanks in het pand vangen 70.000 liter regenwater op dat kan worden hergebruikt. Het is een van de foefjes die het dc volgens De Jong ‘het meest duurzaam ontworpen dc ter wereld’ maken. De 13.500 zonnepanelen die op het dak liggen, leveren daar ook een flinke bijdrage aan. Die leveren zoveel energie op dat je er 1222 huishoudens mee zou kunnen helpen, maar in werkelijkheid wordt de energie natuurlijk in het dc gebruikt. Al zorgen de aanwezige warmtepompen en LED verlichting ervoor dat dit zo zuinig mogelijk gebeurt.
Ondernemerslef
De Nieuwegeinse wethouder Ellie Eggengoor is opgelucht over de komst van Jumbo, maakte ze duidelijk bij de opening. De supermarktketen zorgt voor invulling van het gebied dat in het verleden plaats bood aan een groenten- en fruitveiling van The Greenery. Sinds The Greenery er vertrok, was het bedrijvengebied aan de sukkel geraakt. ‘De glans was eraf. Dankzij het ondernemerslef van Jumbo staat het gebied nu weer op de kaart.’
Jumbo heeft in het dc niet alleen gedacht aan 63 dockdeuren om vrachtwagens alle ruimte te geven, maar toont ook enige ambitie om met de reusachtige Nieuwegeinse blokkendoos een toevluchtsoord voor fauna te worden. Bijenhotels, schelpenbakken voor scholeksters en een nestwand voor ijsvogels staan ter beschikking van de dierenwereld. Maar dat Jumbo in Nieuwegein een stuk grond van 200.000 vierkante meter in bezit heeft waarvan nu 45.000 vierkante meter is bebouwd met het distributiecentrum, is natuurlijk niet omdat het supermarktbedrijf op de overige grond een zoo wil aanleggen. Die ruimte is bedoeld om in de toekomst de distributiecapaciteit verder te vergroten.
volg @go2led